AA’nın “Yapay Zekâ Çağına Doğru” başlıklı dosyasının on birinci haberinde, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisinin yapay zekâ alanında yerli teknoloji üretme kabiliyetinin geliştirilmesi ve bu teknolojilerin ekonominin genelinde etkin kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalarına yer verildi.
Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi (2021–2025): Uygulama Süreci, Sağlıkta İnovasyon ve Gelecek Vizyonu
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi koordinasyonunda geliştirilen Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi (2021–2025), yapay zekâ teknolojilerinin etik, güvenilir ve sürdürülebilir bir biçimde toplumsal ve ekonomik yaşamın tüm alanlarına entegre edilmesini amaçlamaktadır. Bu strateji, kamu politikası düzeyinde yapay zekânın bir dönüşüm aracı olarak benimsendiğini ve Türkiye’nin dijital çağın gerekliliklerine kurumsal düzeyde cevap vermek üzere konumlandığını göstermektedir.
1. Stratejik Eylemler ve İzleme Süreci
Strateji kapsamında tanımlanan 122 eylemin 120’si aktif olarak yürütülmekte olup bu durum, uygulamadaki istikrarın ve takip mekanizmalarının etkinliğini göstermektedir. Strateji İzleme ve Yönlendirme Kurulu, yürütülen faaliyetleri belirli periyotlarla değerlendirerek kamuoyunu düzenli olarak bilgilendirmektedir. Eylemler; eğitim, veri yönetişimi, etik ilkeler, kamu hizmetleri, istihdam, girişimcilik ve uluslararası iş birlikleri gibi birçok tematik alana yayılmıştır.
2. Dijital Genç Yapay Zekâ Ekosistemi: Gençlik Katılımı ve Eğitim
Yapay zekâ alanındaki beşerî sermayeyi güçlendirmek amacıyla Dijital Genç Yapay Zekâ Ekosistemi oluşturulmuştur. Bu girişim, Türkiye genelinde üniversitelerde faaliyet gösteren yapay zekâ öğrenci kulüplerinin bir çatı altında toplanarak koordineli biçimde hareket etmesini sağlamaktadır. Proje sayesinde öğrencilerin nitelikli bilgiye erişimi artırılmış, teknik eğitim süreçleri desteklenmiş ve ortak bir yapay zekâ bilinci oluşturulmuştur.
Kuruluşundan itibaren yalnızca 3 aylık sürede 45 şehirdeki 171 öğrenci kulübü ekosisteme dahil olmuş; 14 ilde 18 etkinlik düzenlenmiş ve 1884 öğrenci eğitimlere kayıt yaptırmıştır. Bu veriler, gençlerin yapay zekâ teknolojilerine olan ilgisinin ve katılımının ne denli yüksek olduğunu ortaya koymaktadır.
3. Yapay Zekâ ile Sağlıkta Dönüşüm: Türk Beyin Projesi
Dijital Dönüşüm Ofisi’nin strateji kapsamında yürüttüğü bir diğer öncü çalışma da sağlık alanındaki yapay zekâ uygulamalarıdır. Bu alandaki örnek projelerden biri olan Türk Beyin Projesi (TBP), beyin anomalisi, inme ve hipokampal skleroz gibi nörolojik durumların tespiti için geliştirilmiştir. Proje; Gazi, Başkent ve Ankara Üniversiteleri hastanelerinde test amaçlı olarak uygulanmış; elde edilen geri bildirimler doğrultusunda sistem iyileştirilmiş ve yapay zekâ modelinin eğitim süreci tamamlanmıştır. Halihazırda sistemin performansı kullanıcı geri bildirimleriyle ölçülmeye devam etmektedir.
Bu projeler, klinik veri ile yapay zekâ teknolojisinin başarılı entegrasyonuna örnek teşkil etmekte; Türkiye’nin sağlıkta yapay zekâ tabanlı karar destek sistemleri geliştirme kapasitesini ortaya koymaktadır.
4. Veri Yönetişimi ve Dijital Altyapı
Ulusal strateji kapsamında kamusal veri yönetişimi ve sınıflandırma süreçlerine yönelik önemli adımlar atılmıştır. Veri Sorumluları Rehberi ve Kamu Veri Sınıflandırma Rehberi yayımlanarak kamu kurumlarında yapay zekâ uyumlu veri altyapısının temelleri oluşturulmuştur. Ayrıca açık veri portalı çalışmaları, girişimciler ve akademisyenler için kullanılabilir ve etik veri kaynaklarının artırılmasını hedeflemektedir.
5. Uluslararası Uyum ve AB Yapay Zekâ Tüzüğü ile Paralellik
Türkiye’nin yapay zekâ politikaları, Avrupa Birliği Yapay Zekâ Tüzüğü (AI Act) ve OECD Yapay Zekâ İlkeleri ile uyumlu bir yaklaşımla yapılandırılmıştır. Strateji; insan denetimi, şeffaflık, mahremiyet, güvenlik ve açıklanabilirlik ilkelerini içeren bir çerçevede hazırlanmıştır. Bu yönüyle Türkiye’nin küresel etik standartlara entegre bir yapay zekâ sistemi geliştirme hedefini yansıtmaktadır.
Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi, yalnızca teknolojik gelişmeleri değil, aynı zamanda sosyal bütünleşmeyi, etik farkındalığı ve genç katılımını odağına alan kapsamlı bir dönüşüm politikasıdır. Dijital Genç Ekosistemi ve Türk Beyin Projesi gibi uygulamalar, Türkiye’nin bu alandaki kabiliyetini hem teknik hem de kurumsal olarak güçlendirmektedir.
Bundan sonraki süreçte, büyük dil modelleri (LLM), açık veri standartları, etik eğitim programları ve kurumsal kapasite artırımı gibi alanlara stratejik öncelik verilmesi önerilmektedir. Ulusal stratejinin bu yönde evrilmesi, Türkiye’yi yapay zekâ çağında daha rekabetçi ve etik temelli bir konuma taşıyacaktır.
