| Projenin Adı | Başarı Tabanlı Program Yönelimi Tespiti |
| Proje Yürütücüsü | Prof. Dr. Candan Gökçeoğlu |
| Araştırmacılar | Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Özcan, Öğr. Gör. Arda Çakır, Fatma Işık Çalan, Gülsen İrem Akyürek |
| Proje Türü | Bilimsel Araştırma ve Geliştirme Projesi (BAGP) |
| Ait Olduğu Birim | Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu |
| Süresi (Ay) | 3,5 Ay |
| Proje Özeti | Bu proje yapay zekâ destekli yönlendirme ve doğru mesleki rehberlik araçlarıyla öğrencilerin yetenek ve ilgi alanlarına uygun bilinçli üniversite/bölüm tercihleri yapmalarını sağlayarak hem bireysel başarıyı hem de toplumsal verimliliği artırmayı hedeflemektedir. Öğrencilerin potansiyellerini daha iyi değerlendirmelerine ve üniversitelerin doğru adaylara ulaşmasına olanak tanıyacak olan proje, sürekli ulaşılabilen yapay zekâ destekli mesleki rehberlik sayesinde üniversite adayı öğrencilerin mesleki hedefleri konusundaki farkındalıklarının artması ve bilinçli üniversite tercihi yapmasını sağlayacaktır. Kısacası proje üniversite adayı öğrencilerin yetenek ve ilgi alanlarına uygun bölümlere yönlendirilmesini sağlayarak eğitim süreçlerini desteklemeyi hedefleyen bir sistemin geliştirilmesini amaçlamaktadır. Proje kapsamında üç temel faz bulunmaktadır. İlk fazda mevcut veri setlerinin analizi gerçekleştirilerek öğrencilerin bölümlere uygunlukları ve bölümlerin tipolojileri belirlenecektir. İkinci fazda XGBoost ve LightGBM gibi yapay öğrenme modelleri kullanılarak üniversite adaylarının bölüm tercihleri tahmin edilecek ve potansiyel olarak başarılı öğrenciler tespit edilecektir. Üçüncü fazda ise Büyük Dil Modeli tabanlı bir chatbot geliştirilerek öğrencilere rehberlik hizmetleri sunulacak ve öğrencilerin davranışları üzerinden profil belirleme yapılacaktır. Bu proje eğitim süreçlerinde yapay zekanın etkin kullanımını sağlayarak öğrencilerin doğru üniversite/bölüm tercihi yapmasını kolaylaştırmayı hedeflemektedir. |
Projenin amaçları aşağıda sıralanmıştır:
- Projede etkin mesleki rehberlik yoluyla bireylerin daha doğru mesleki tercihler yapması sağlanarak ülkenin beşerî sermayesinin potansiyelini artırmak.
- Öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine uygun bölümlere yönlendirilmesiyle akademik başarılarını ve memnuniyetlerini artırmak.
- Yapay öğrenme teknikleriyle üniversitenin öğrenci kazanım stratejilerine katkı sağlamak.
- Büyük Dil Modeli destekli chatbot aracılığıyla öğrencilere rehberlik hizmeti sunarak tercih süreçlerini kolaylaştırmak ve üniversite-bölüm tanıtımını güçlendirmek.
- Potansiyel yüksek başarı gösteren öğrencileri erken dönemde tespit ederek olası burs teklifleriyle kazanım sağlamak hedeflenmektedir.
Projenin Aşamaları:
1.Aşama: Veri Analizi ve Bölüm Tavsiye Sisteminin Geliştirilmesi
Aday öğrencilere ait mevcut veriler (akademik başarı, ilgi alanları, sınav sonuçları, kişisel tercih eğilimleri vb.) toplanacaktır. Veri analizi teknikleriyle, her bir öğrencinin hangi bölümde başarılı olabileceği ve hangi bölümlere ilgi duyabileceği değerlendirilecektir. Öğrenciler ve bölümler için birer tipoloji oluşturulacak; bu tipolojiler eşleştirilerek, bireysel uygunluk düzeyleri hesaplanacaktır. Çıktılar kullanılarak bir “Bölüm Tavsiye Sistemi” oluşturulacaktır. Bu aşamanın amacı, öğrencilerin tercih süreçlerinde daha bilinçli kararlar almalarını sağlamak için bilimsel bir temel oluşturmaktır.
2. Aşama: Yapay Öğrenme Modellerinin Uygulanması
XGBoost ve LightGBM gibi güçlü yapay öğrenme algoritmaları kullanılarak, aday öğrencilerin geçmiş verileri analiz edilecektir. Bu algoritmalar sayesinde, her öğrencinin hangi bölümlere ilgi duyabileceği tahmin edilecektir. Model çıktıları, yüksek potansiyelli öğrencilerin belirlenmesi için kullanılacaktır. Potansiyel başarı gösterebilecek öğrencilere özel burs tekliflerini içeren mektuplar hazırlanarak gönderilecektir. Bu aşamanın amacı sadece öğrencilere uygun bölüm tavsiyesi yapmakla kalmayıp, üniversitenin stratejik olarak en yüksek başarı sağlayabilecek öğrencileri çekmesine olanak tanımaktır.
3. Faz: Büyük Dil Modeli Destekli Chatbot Geliştirilmesi
Büyük Dil Modeli tabanlı bir chatbot geliştirilecek ve test edilecektir. Chatbot, aday öğrencilere Kapadokya Üniversitesi’ndeki bölümler hakkında bilgi verecek, rehberlik sağlayacak ve sorularını yanıtlayacaktır. Chatbot kullanıcılarından elde edilen metin verileri (sorular, yorumlar, beklentiler) analiz edilerek, adayların ihtiyaç ve eğilimlerine yönelik profilleme yapılacaktır. Chatbot sürekli güncellenerek, öğrencilere daha kişiselleştirilmiş rehberlik hizmeti verecektir. Bu aşama, aday öğrencilere rehberlik sağlayarak tercih süreçlerini kolaylaştırmayı ve öğrenci-üniversite etkileşimini artırmayı hedeflenmektedir. Aynı zamanda, öğrencilerin tercih süreçlerine ilişkin daha detaylı veri elde edilerek, hem öğrenci hem de üniversite için daha iyi sonuçlar alınması sağlanacaktır.
Projenin Özgün Değeri: Yapay öğrenme ve chatbot uygulamaları eğitim alanında artmakla birlikte tercih dönemlerine özel rehberlik hizmeti sağlayan Büyük Dil Modeli tabanlı araçların kullanımı sınırlıdır. Büyük Dil Modeli destekli chatbot öğrencilere interaktif rehberlik sunarken aynı zamanda profilleme verileriyle üniversitelerin veri odaklı stratejiler geliştirmesine yardımcı olacaktır. Diğer yandan bu proje bireyselleştirilmiş tahmin modelleri geliştirerek öğrencilerin doğru bölüme yönlendirilmesini sağlayarak doğru üniversite tercihi ile akademik başarıyı ve üniversitenin kazanımlarını güçlendirmeyi hedeflemektedir.
XGBoost ve LightGBM gibi güçlü yapay öğrenme algoritmalarının üniversite tercihi süreçlerinde yenilikçi bir şekilde kullanılması bu projenin teknolojik ve yenilikçi bir yaklaşımla yürütüleceğini ortaya koymaktadır. Eğitim ve kariyer rehberliği alanında yapay zekanın kullanımına ilişkin yeni uygulama modellerinin geliştirilmesi ve bu modellerin rehberlik süreçlerine entegrasyonu ise literatüre katkı sunacaktır.
Kullanıcılar:
- Üniversite adayı öğrenciler,
- Rehber öğretmenler,
- Tercih danışmanları,
- Akademik personel,
- Mevcut öğrenci vb.
